Endokrynologia

Endokrynologia to dziedzina medycyny, która zajmuje się zaburzeniami gruczołów wewnętrznych. Złe funkcjonowanie układu dokrewnego świadczy o dysfunkcji hormonalnej.

Gruczoły endokrynne wydzielają hormony, czyli substancje chemiczne, które przedostają się do krwi, a następnie są transportowane do narządów i tkanek. Nadmiar lub niedobór może być przyczyną wielu chorób.

Hormony wydzielane są nie tylko przez tarczycę, ale również przez przysadkę mózgową, gonady (jądra i jajniki), trzustkę, nadnercza oraz przytarczyce.

Endokrynolog zajmuje się rozpoznaniem chorób wynikających z zaburzeń układu dokrewnego. Zwykle pacjent zostaje do niego skierowany po wizycie u lekarza pierwszego kontaktu.

W niektórych przypadkach endokrynolog jest w stanie rozpoznać chorobę tylko po wywiadzie z pacjentem. Niezbędne jest jednak skierowanie na dodatkowe badania, które potwierdzą postawioną diagnozę.

Leczenie chorób hormonalnych ogranicza się zwykle do metod farmakologicznych. Jeśli jednak w obrębie gruczołu doszło do zmian patologicznych, wówczas konieczne jest leczenie chirurgiczne. Wyjątkiem są zmiany łagodne, które wymagają jedynie obserwacji.

Istnieje kilka objawów, które mogą świadczyć o zaburzeniach hormonalnych. Są to między innymi przemęczenie, nagła utrata lub przybranie na wadze, owłosienie, trądzik czy ogólne osłabienie organizmu.

Objawy te mogą oznaczać wiele chorób, np.:
• nadczynność / niedoczynność tarczycy
• tężyczka
• choroby gonad, takie jak zaburzenia dojrzewania, menopauza, andropauza czy zaburzenia miesiączkowania
• niepłodność
• choroby przysadki mózgowej – guzy, choroba Cushinga, choroba Addisona
• choroby trzustki
• nadczynność przytarczyc
• depresja
• tężyczka
• hiperprolaktynemia
• akromegalia
• guzy
• cukrzyca
• trądzik
• nadmierne owłosienie i łysienie
• moczówka prosta
• nadciśnienie hormonalne
• ginekomastia

Lekarz endokrynolog najczęściej zleca badanie USG tarczycy, badanie przeciwciał, morfologię krwi, badanie fT3 i fT4 czy badanie TSH. Na ich podstawie jest w stanie rozpoznać większość chorób układu dokrewnego.